Zamir Örnekleri
Zamir Örnekleri, isim olmadıkları halde ismin yerine kullanılan sözcüklere zamir denir. Cümle içinde zamirin karşıladığı isim bilinmiyorsa, cümle belirsiz kalır. İsim soylu sözcüklerdir. İsimler gibi durum çekim eklerini alırlar. Ayrıca zamirler tek başına veya oluşturdukları tamlamaların içinde cümlenin çeşitli ögelerini oluşturabilir.
Zamirlerin diğer bir ismi de adıl olarak bilinir. - Bu beni çok etkilemişti.
- Oradan üç gün önce ayrılmıştı.
Örneğin, yukarıdaki ilk cümlede 'bu' sözcüğü zamirdir ve özne görevinde kullanılmıştır. İkinci cümlede ise"oradan" sözcüğü zamirdir ve dolaylı tümleç olarak kullanılmıştır.
Zamirler sözcük durumunda zamirler ve ek durumunda olan zamirler olarak ikiye ayrılmaktadır.
Sözcük durumundaki zamirler- Kişi zamirleri
- İşaret zamirleri
- Belgisiz zamirler
- Soru zamirleri
Ek durumunda olan zamirlerKişi (Şahıs) zamirleri
Kişi adlarının yerine kullanılan sözcüklerdir. Ben, sen, o, biz, siz, onlar dilimizdeki şahıs zamirleridir - Ben de bildim yüce dağların şahısın.
- Erbabsın sen yüce Tanrı.
Yukarıda ilk cümlede "ben" ve ikinci cümlede "sen" sözcükleri kişi zamirleridir.
Fiiller bazen kişi zamirlerinin karşılığı olan ekleri de alabilir.
Bu eklere kişi ekleri denmektedir. - Ağlasam sesimi duyar mısınız?
Yukarıdaki cümlede "mısınız" sözcüğündeki ekler kişi ekleridir. Bu ekleri İyelik zamiri ile karıştırmayınız.
Ayrıca "kendi" sözcüğüde kişi ekleri ile çekimlenerek şahıs zamiri olarak kullanılır. Kendi sözcüğü diğer kişi zamirleri ile kullanılırsa cümleye pekiştirme anlamı katar. Kendisinden gelen sözcük ile tek biri özneyi oluşturması gerekir. - Bu işi sen kendin beğendin.
Bu cümlede "sen kendin" söz öbeği özne ve kişi zamiridir.
Kişi zamirleri isimlerle tamlamalar oluşturabilir. Tamlayan kişi zamiri ise bu kişi zamiri düşebilir. - Sizin sorununuzla ben ilgilenirim.
- Sorununuzla ben ilgilenirim.
İkinci cümlede tamlayan olan "sizin" zamiri düşmüştür.
İşaret zamirleri
İsimlerin yerini işaret yoluyla belirten zamirlerdir. Dilimizki başlıca işaret zamirleri şunlardır: Bu, şu, o, bunlar, şunlar, onlar, öteki, beriki, orası, şurası. - Şu tam bana göre.
- Arkadaşlar ötekini beğendi.
İlk cümlede "şu" ve ikinci cümlede "öteki" sözcükleri işaret zamiridir.
Dikkat edilmesi gereken bir nokta vardır. "O" ve "onlar" sözcükleri kişi zamiri ve işaret zamiri olarak da kullanılabilir. Eğer insan ismi yerine kullanılırsa kişi zamiri, cansız varlıklar için kullanılırsa işaret zamiri olurlar. - Bu konuda onlar bize yardımcı olabilirler.
- Onları çöpe attı.
Birinci cümlede " onlar" sözcüğü kişi zamiri, ikinci cümledeki " onlar" sözcüğü ise işaret zamiridir. "O" ve "onlar" sözcükleri dışındaki işaret zamirleri insan ismini gösterse dahi işaret zamiri olarak kalırlar. Çünkü dilimizdeki şahıs zamirleri sadece "ben, sen, o, biz, siz, onlar" sözcükleridir.
Belgisiz zamirler
Varlık adlarının kesin olarak yerini tutmayan göreceli anlam sözcükleridir. Çoğu, kimse, herkes, bazısı, tümü gibi sözcükler bunlardan bazılarıdır. - Herkes ayakta bekliyordu.
- Eşyaların çoğunu ben taşıdım.
Bu cümlelerde "herkes" ve "çoğu" sözcükleri belgisiz zamirlerdir.
Ayrıca dilimizde yakıştırma olarak kullanılan isimlerde belgisiz zamirdir. Buradaki "miş" sözcüğü belgisiz zamirdir.
Soru zamirleri
Varlık adlarının yerine kullanılan soru sözcükleridir. Kim, hangisi, kaçı, nerede bu sözcüklerden bazılarıdır. - Kim bu cennet vatanın uğruna olmaz ki feda?
- Hangisini aldın?
Bu cümlelerde " kim" ve "hangisini" sözcükleri soru zamirleridir.
Ayrıca soru sözcüklerinin zamir olup olmadığını kontrol etmek amacıyla cümlede soru yerine uygun bir ad getirilip getirilememe özelliğine bakarız. Eğer ad geliyorsa soru sözcüğü zamirdir.
İlgi zamiri
İsim tamlamalarında ismin yerine kullanılan "-ki" ekidir- Sizin oda çok büyük, bizimki çok dar.
Yukarıdaki cümlede "-ki" ile aslında odadan bahsedilmektedir. Bu nedenle ilgi zamiridir.
Özellikle sıfat yapan "-ki" ile zamir olan "-ki" karıştırılmamalıdır. Sıfat yapan "-ki" eklendiği ismi, kendisinden sonra gelen ismin sıfatı yapar. - Yukarıdaki çocuk bağırıyordu.
- Bu evinki daha ucuzdu.
Birinci cümlede "-ki" sıfat yapan "-ki", ikinci cümledeki "-ki" ise evin kirasından söz ettiği için ilgi zamiridir.
İyelik zamiri
Ad soylu sözcüklerin sonlarına getirilerek sahiplik anlamı katmaktadır. "Benim, senin, onun, bizim, sizin, onların" sözcüklerinin yerini tutar. - Eviniz çok büyük.
- Memleketten kardeşi geldi.
Birinci cümlede "-niz" eki "sizin" sözcüğü yerine kullanılarak sahiplik bildirdiği için iyelik zamiridir. İkinci cümlede "-i" eki "onun" sözcüğünüN yerine kullanılmıştır ve sahiplik anlamı kattığı için iyelik zamiridir.
21.01.2024 07:38:28
Zamir Örnekleri ile ilgili bu madde bir taslaktır. Madde içeriğini geliştirerek Herkese açık dizin kaynağımıza katkıda bulunabilirsiniz. Sayfayı Düzenle
|
